«Μεταλλαγμένος» δάκος περιμένει να δοκιμαστεί σε ελαιώνες της Ισπανίας

Οι απόγονοι του είναι προγραμματισμένοι να πεθάνουν πριν φτάσουν στην ενηλικίωση

«Μεταλλαγμένος» δάκος περιμένει να δοκιμαστεί σε ελαιώνες της Ισπανίας
Η μύγα του δάκου (Bactrocera oleae) είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της ελιάς


Οξφόρδη

Οι πληθυσμοί του δάκου, του μεγαλύτερου εχθρού των ελαιοπαραγωγών, θα μπορούσαν να περιοριστούν στη φύση με την απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων εντόμων, των οποίων οι απόγονοι είναι προγραμματισμένοι να πεθάνουν πριν φτάσουν στην ενηλικίωση. Έπειτα από πειράματα μικρής κλίμακας σε θερμοκήπιο της Κρήτης, βρετανική εταιρεία βιοτεχνολογίας περιμένει έγκριση για τη δοκιμή της μεθόδου στην Ισπανία.

To γονίδιο του... θανάτου

Η Oxitec, μια εταιρεία που ιδρύθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εισήγαγε στο έντομο του δάκου ένα γονίδιο που προκαλεί το θάνατο των θηλυκών απογόνων όταν βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της προνύμφης.

Η ιδέα είναι να απελευθερωθούν σε ελαιώνες γενετικά τροποποιημένα αρσενικά που θα ζευγαρώσουν με τα άγρια θηλυκά και θα οδηγήσουν στο θάνατο όλους τους θηλυκούς απογόνους, περιορίζοντας έτσι τους πληθυσμούς του εντόμου.

H μύγα του δάκου «είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί. Καταπολεμάται με εντομοκτόνα, πλέον όμως έχει εμφανίσει αντίσταση» επισήμανε στο BBC ο Δρ Λουκ Άλφι, συνιδρυτής της Oxitec και επικεφαλής των ερευνητών της.

Σύμφωνα μάλιστα με την εταιρεία, στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο εντομοκτόνα αξίας 35 εκατομμυρίων ευρώ για την καταπολέμηση του εντόμου. Χωρίς τη λήψη μέτρων, η ζημιά για τους αγρότες θα μπορούσε να φτάσει τα 650 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο.

Στα εργαστήρια της Oxitec, οι θηλυκές μύγες του δάκου που απαιτούνται για την παραγωγή νέων αβγών διατηρούνται ζωντανές με τη χορήγηση μιας ουσίας που λειτουργεί ως αντίδοτο για το φονικό γονίδιο. «Έχουμε στο ενεργητικό μας αρκετά χρόνια πειραμάτων στο εργαστήριο, καθώς και ένα πείραμα σε ένα θερμοκήπιο στην Κρήτη» ανέφερε ο Δρ Άλφι.

Οι δοκιμές

Εφόσον η Oxitec λάβει την απαιτούμενη άδεια από τις ισπανικές αρχές, η τεχνολογία θα δοκιμαστεί στην Ισπανία σε περιορισμένο αριθμό ελαιόδεντρων τα οποία όμως θα μένουν καλυμμένα με δίχτυα για να αποτραπεί η απόδραση των «μεταλλαγμένων» εντόμων.

Η Oxitec έχει εξάλλου αναπτύξει μια παρόμοια μέθοδο για τη μείωση των κουνουπιών που μεταδίδουν δάγγειο πυρετό και άλλες ασθένειες.

Σε δοκιμές που πραγματοποιούνται στη Βραζιλία, η εταιρεία αναφέρει ότι οι πληθυσμοί του επικίνδυνου κουνουπιού Aedes aegypti συρρικνώθηκαν κατά 96%. Ενθαρρυντικά αποτελέσματα έδωσαν επίσης οι δοκιμές στην Καραϊβική.

Στη Φλόριντα, όμως, τα σχέδια της εταιρείας να απελευθερώσει «μεταλλαγμένα» κουνούπια συνάντησε τις έντονες αντιδράσεις των κατοίκων, οι οποίοι ανησύχησαν ότι τα τροποποιημένα έντομα βλάπτουν τον άνθρωπο, αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης νέων στελεχών του δάγγειου πυρετού που μεταδίδονται χωρίς το Aedes aegypti, ή ακόμα ότι μπορούν να έχουν επιπτώσεις σε είδη που τρέφονται κυρίως με κουνούπια.

http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=541348