Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2017

Ο μοντέρνος κόσμος της ακαλαισθησίας

Γιατί η σύγχρονη τέχνη είναι τόσο άσχημη;

Σίγουρα όλοι έχουμε δει κάποιο είδος σύγχρονης τέχνης - γλυπτό, πίνακα ή οτιδήποτε άλλο - που να μας προκαλεί απορία και σύγχυση, επειδή δεν μπορούμε να διακρίνουμε τον λόγο για τον οποίο αυτό που βρίσκεται μπροστά μας θεωρείται άξιο επιδοκιμασιών και έχει κερδίσει τη θέση του σε μουσεία, γκαλερί ή δημόσιους χώρους, όπως τα πολυσύχναστα πάρκα και οι πλατείες των πόλεων. Τα έργα αυτά, όταν δεν θυμίζουν μουντζούρες μικρών παιδιών, μας φαίνονται σαν κάτι που βγήκε από κάποιον αλλόκοτο εφιάλτη, λες και ο δημιουργός έβαλε σκόπιμα όλες του τις δυνάμεις για να φτιάξει κάτι άσχημο και διεστραμμένο.


Αυτό που μας φαίνεται ακόμα πιο συγκλονιστικό είναι το γεγονός πως αυτά τα "έργα τέχνης" κοστίζουν καμιά φορά εκατομμύρια ευρώ, τα οποία όλο και κάποιος θα δώσει για να τα αποκτήσει και να τα συμπεριλάβει στην ιδιωτική ή μη συλλογή του. Εννοείται πως αν τολμήσεις να πεις δημόσια την γνώμη σου για την ασχήμια του έργου ή την έλλειψη ταλέντου του καλλιτέχνη, τότε θα μετατραπείς αυτόματα σε θύμα των κουλτουριαραίων και των προοδευτικών, που θα σε κατηγορήσουν για έλλειψη γούστου, καθώς δεν έχεις την δυνατότητα και την "συναισθηματική χωρητικότητα" να διακρίνεις τον πόνο ή την αγωνία ή τον έρωτα σε έναν καθαρό και ολόλευκο πίνακα του Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ.

Υπάρχουν φήμες που υποστηρίζουν πως η CIA ξεκίνησε να προωθεί τέτοιου είδους έργα στο ευρύ κοινό, την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, με σκοπό να επιτεθεί στην Σοβιετική Ένωση. Στόχος τους ήταν να δείξουν στον κόσμο πως η ελευθερία της έκφρασης ήταν κάτι που μπορούσες να έχεις μόνο στην "απελευθερωμένη" Δύση και όχι στο καταπιεστικό κομμουνιστικό καθεστώς της ΕΣΣΔ.
Για εκατοντάδες χρόνια, μεγάλοι καλλιτέχνες πρόσφεραν στον κόσμο τα αποτελέσματα του ταλέντου και της σκληρής δουλειάς τους. Ειδικά στις περιοχές όπου ζούσαν κυρίως Έλληνες, η απολλώνια αισθητική είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε καθετί που υπήρχε γύρω σου, όπως τα κτίρια, τα αγάλματα, ακόμα και τα οικιακά σκεύη. Το τελευταίο διάστημα όμως, την θέση της ομορφιάς και της καλαισθησίας έχει πάρει το άρρωστο και το αποκρουστικό, με αποδέκτες όλους εμάς που αναγκαζόμαστε να παρακολουθούμε αβοήθητοι την μάχη για την επικράτηση του έργου που θα σοκάρει το κοινό περισσότερο.
Το σίγουρο είναι πως Νέα Τάξη Πραγμάτων προωθεί έντονα την ακαλαισθησία σε κάθε τομέα της τέχνης, κλειδώνοντας όλο και πιο βαθιά την απολλώνια αισθητική του ελληνικού κόσμου. Τραγούδια, βίντεο κλιπ, ταινίες, όλα ακολουθούν την ίδια αρρωστημένη νοοτροπία, ενώ αυτοί που θέλουν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα μας λένε πως "η ομορφιά είναι στο μάτι του θεατή". Ακόμα και η πορνογραφία θεωρείται πλέον ένα είδος τέχνης.
Πως είναι δυνατόν όμως, να ανήκουν στην ίδια κατηγορία η "Πιετά" του Μιχαήλ Άγγελου, με την "Παναγία Παρθένο" του Κρίς Οφίλι, που φτιάχτηκε από κόπρανα ελέφαντα και γκλίτερ, ενώ την ίδια ώρα περιβάλλεται από ένα κολάζ πορνογραφικών φωτογραφιών;


Πως γίνεται να συγκριθεί η δουλειά του Μιχαήλ Άγγελου στον "Δαβίδ", για τον οποίο ξόδεψε σχεδόν τρία ολόκληρα χρόνια προσεκτικού σκαλίσματος, με την τεράστια ασκάλιστη πέτρα 340 τόνων που ανήκει στο μουσείο του Λος Άντζελες και δέχεται χιλιάδες επισκέπτες;


Επίσης, πως μπορεί το βραβευμένο(!) γλυπτό που απεικονίζει μία γυναίκα αστυνομικό να κάνει την ανάγκη της να συγκριθεί με οτιδήποτε αρχαιοελληνικό;


Δυστυχώς, για πολλούς ανθρώπους, και ειδικά τους νέους, όλα τα παραπάνω ανήκουν στον κόσμο της τέχνης. Θεωρούν πως το καθετί μπορεί να έχει την δική του ομορφιά, εκφράζοντας ταυτόχρονα την αντίληψη του καλλιτέχνη για τον κόσμο. Ο Αμερικανός καλλιτέχνης και εικονογράφος Robert Florczak, ήθελε να δει την αντίδραση των μαθητών του, δείχνοντάς τους κάτι που παρουσίασε σαν ένα έργο του πασίγνωστου ζωγράφου Τζάκσον Πόλοκ. Αν δείτε τα έργα του Πόλοκ, θα καταλάβετε ότι δεν είναι τίποτε άλλο από απλές πιτσιλιές πάνω σε καμβάδες, που στην ουσία δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα. Παρ'όλα αυτά, ο Πόλοκ θεωρείται ένας από τους πιο ταλαντούχους ζωγράφους της σύγχρονης εποχής. Δείχνοντας, λοιπόν, στους μαθητές το "έργο", ο Florczak ζήτησε να το αναλύσουν και να εξηγήσουν γιατί είναι καλό. Μετά από διάφορες πλούσιες απαντήσεις όπως, "τολμηρό", "πρωτότυπο", "υποβλητικό", "απόλυτα ισορροπημένο στην τυχαιότητά του" και πολλά άλλα, τους εξήγησε τελικά πως αυτό που έβλεπαν δεν ήταν έργο του Τζάκσον Πόλοκ, αλλά απλά μια μεγεθυμένη εικόνα από τμήμα της ποδιάς ζωγραφικής του.
Αυτό θυμίζει ένα ακόμα περιστατικό, το οποίο έλαβε χώρα σε ιταλικό μουσείο, όταν η καθαρίστρια του μουσείου μπέρδεψε το πανάκριβο "έργο τέχνης" με απλά σκουπίδια που όπως νόμιζε, συγκεντρώθηκαν ύστερα από ένα πάρτι. Εννοείται πως δεν έφταιγε η καθαρίστρια που κάποιος αποφάσισε να ονομάσει "τέχνη" ένα δωμάτιο γεμάτο άδεια μπουκάλια σαμπάνιας και κομφετί. Οι ιδιοκτήτες ωστόσο, είχαν άλλη άποψη.

Κάποτε, για να αρχίσουν να δουλεύουν πάνω σε κάτι, οι καλλιτέχνες έβρισκαν την απαραίτητη έμπνευση στην ιστορία, στην λογοτεχνία, στην θρησκεία και στην μυθολογία. Τώρα, όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν, καθώς ο κάθε νέος επίδοξος αρτίστας έχει σκοπό μόνο να σοκάρει το χαϊβαδιασμένο κοινό του, κάνοντας "αντισυμβατικές δηλώσεις" με την τέχνη του.
Ο κόσμος του τρελού νερού αποτελεί μία σκληρή και νοσηρή πραγματικότητα και ο λόγος που η Νέα Τάξη Πραγμάτων μπορεί και προωθεί τέτοιου είδους ιδέες, είναι επειδή υπάρχουν υπάκουοι αποδέκτες αυτής της διεστραμμένης νοοτροπίας. Άτομα που δέχονται το κακό σαν καλό, το ανόητο σαν σοφό και το άσχημο σαν όμορφο. Αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν πλέον την πλειοψηφία και ο αριθμός τους θα μεγαλώνει, καθώς σχεδόν όλοι θέλουν να ανήκουν σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους. Το μόνο που καταφέρνουν όμως, είναι να ακολουθούν τον δρόμο της μόδας που οι κοσμοκράτορες ετοίμασαν προσεκτικά γι'αυτούς. Άραγε, όταν ο δρόμος αυτός φτάσει στο τέλος του, θα τους αρέσει αυτό που θα βλέπουν;
 Mr. Fantastic

Δεν υπάρχουν σχόλια: