Η Ιστορία του Άστρου του Δαυίδ

Το Αστέρι του Δαυίδ έχει καταγωγή πολύ παλιότερη από την εποχή που το υιοθέτησε η εβραϊκή πίστη και το σιωνιστικό κίνημα. Εμφανίστηκε χιλιάδες χρόνια πριν στους πολιτισμούς της Ανατολής, πολιτισμούς που το ταξίδι ακόμα και σήμερα. 

Στο παρελθόν, απ' όσο γνωρίζουμε, το Αστέρι του Δαυίδ ήταν ένα διάσημο σύμβολο στις παγανιστικές παραδόσεις αλλά και ως διακοσμητικό σχέδιο στις εκκλησίες του πρώτου αιώνα, ακόμη και στον ισλαμικό πολιτισμό. 

Αλλά πως συνέβη το Αστέρι του Δαυίδ να δεθεί με τη μοίρα του εβραϊκού λαού; Στο εβραϊκό συγκείμενο, το Αστέρι του Δαυίδ συνδέεται με την «Ασπίδα του Δαυίδ» (magen David), μια φράση που πρωτοαναφέρεται στο Ταλμούδ της Βαβυλώνας, όχι σαν σύμβολο αλλά σαν επίθετο του Θεού [Pesachim 117b]. 

Μια ακόμα σύνδεση με τη σημασία της ασπίδας είναι ένας εβραϊκός θρύλος σύμφωνα με τον οποίο αυτό ήταν το έμβλημα που διακοσμούσε τις ασπίδες του στρατού της Βασιλιάς Δαυίδ. Επιπλέον, ο Ραβίνος Ακίβα διάλεξε το Αστέρι του Δαυίδ ως σύμβολο της εξέγερσης του Μπαρ-Κοχμπά ενάντια στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (το όνομα Μπαρ Κοχμπά σημαίνει «γιος του στεριού»). 

Όμως το Αστέρι του Δαυίδ έγινε αναγνωρίσιμο εβραϊκό σύμβολο μόνο στα μέσα του 14ου αιώνα, όταν ο Άγιος Αυτοκράτορας της Ρώμης, Κάρολος ο τέταρτος, απέδωσε στους Εβραίους της Πράγας το δικαίωμα να φέρουν τη δική τους σημαία και εκείνοι διάλεξαν το εξάκτινο αστέρι. Από την Πράγα, η χρήση του Άστρου του Δαυίδ ως επίσημου εβραϊκού συμβούλου, διαδόθηκε και έτσι ξεκίνησε η προσπάθεια να βρεθούν οι εβραϊκές ρίζες που συνδέουν το σύμβολο με τον Οίκο του Δαυίδ.
 

...

Το Αστέρι του Δαυίδ στην παλιά Συναγωγή της Πράγας.

Από την άλλη μεριά, ο αναγνωρισμένος λόγος της Καμπάλα Γκέρσομ Σόλεμ ισχυρίστηκε ότι το Αστέρι του Δαυίδ δεν κατάγεται με κανέναν τρόπο από τον Ιουδαϊσμό. Αν και σημείωσε ότι το σύμβολο έχει αναγνωριστεί σε μια εβραϊκή σφραγίδα από τον έβδομο αιώνα προ της κανονικής περιόδου, στη Σιντόν, καθώς και σε διακοσμητές του τρίτου και τέταρτου αιώνα της κανονικής περιόδου, τονίζει ότι βρέθηκε μεταξύ άλλων συμβόλων που επίσης ήταν γνωστό ότι δεν είχαν εβραϊκή καταγωγή. Οπότε, σε ποιους άλλους πολιτισμούς μπορούμε να βρούμε αναπαραστάσεις του εξάγραμμου (του εξακτίνου στεριού); Το εξάγραμμο χρησιμοποιήθηκε στην Ινδία για χιλιάδες χρόνια και μπορεί να βρεθεί σε αρχαίους ναούς αλλά και σε καθημερινή χρήση σήμερα. Στον Βουδισμό χρησιμοποιείται ως βοήθημα διαλογισμού προκειμένου να επιτευχθεί η γαλήνη και η αρμονία και στον Ινδουισμό είναι το σύμβολο της θεάς Λακσμής – της θεάς της τύχης και της υλικής αφθονίας.

Τα εξάγραμμα βρίσκονται σε αφθονία στην αλχημεία, στη θεωρία και τη μελέτη των υλών μέσα από αυτές τις εξελίξεις η επιστήμη της χημείας. Τα μαγικά σύμβολα υπήρξαν κοινός τόπος μέσα σε αυτή την αρχαία θεωρία και οι αλχημιστές επιστράτευσαν το εξάκτινο αστέρι στην απεικόνιση της γλώσσας σημείων και συμβόλων: το τρίγωνο που κοιτά τα πάνω συμβόλιζε το νερό, το τρίγωνο που κοιτούσε προς τα κάτω τη φωτιά και μαζί περιγράφει. την αρμονία μεταξύ των αντιθέτων στοιχείων. Στην αλχημική βιβλιογραφία, το εξάκτινο αναπαριστά επίσης τα «τέσσερα στοιχεία» – τη θεωρία ότι η ύλη του κόσμου είναι φτιαγμένη από τέσσερα στοιχεία: τον αέρα, το νερό, τη γη και τη φωτιά – ουσιαστικά, όλα όσα υπάρχουν γύρω μας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το αστέρι είναι το απόλυτο αλχημικό σύμβολο.

 Η Αλχημεία δανείστηκε την ιδέα από την κλασική ελληνική παράδοση ότι η αρρενωπότητα συμβολίζει τη σοφία, ενώ η θηλυκότητα τη φύση. Ο άνδρας είναι φιλοσοφία και η γυναίκα ο φυσικός κόσμος. Η παρακάτω εικόνα που εμφανίζεται σε αλχημικό κείμενο του 18ου αιώνα, δείχνει έναν να κρατά έναν φανό καθώς ακολουθεί μια γυναίκα που κρατάει ένα εξάκτινο αστέρι – η σοφία είναι το κλειδί που αποκαλύπτει τα μυστικά της ύπαρξης.

«Ο Φιλόσοφος εξετάζει τη Φύση» – μια εικόνα που εμφανίζεται σε ένα αλχημικό κείμενο του 1749 και ανήκει στη Συλλογή του Σίντνεϊ Έντελσταϊν στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Ισραήλ.

 Στο Ισλάμ, το εξάγραμμο αναφέρεται ως «η Σφραγίδα του Σολομώντα» και διακοσμεί πολλά τζαμιά σε όλο τον κόσμο. Μέχρι το 1945 το έμβλημα κοσμούσε επίσης και τη μαροκινή σημαία. Άλλαξε σε πεντάκτινο αστέρι, όταν το εξάκτινο πια είχε καθιερωθεί ως έμβλημα του σιωνιστικού κινήματος. Η χρήση του συμβόλου παράκμασε στον ισλαμικό κόσμο για τον ίδιο λόγο. Το εξάκτινο μπορεί επίσης να βρεθεί σε εκκλησίες των μεσαίωνα και της πρώτης νεωτερικότητας – αν και όχι σαν χριστιανικό σύμβολο, αλλά σαν διακοσμητικό μοτίβο.

Το εξάγραμμο του Ισλάμ

Παρά τη χρήση του σε άλλους πολιτισμούς, το Αστέρι του Δαυίδ εκτίθεται στην ισραηλινή σημαία και θεωρείται πια ως το αδιαμφισβήτητο σύμβολο του Κράτους του Ισραήλ, ανεξαρτήτως της καταγωγής του. Η ισχύς ενός συμβόλου, εξάλλου, συνιστά το νόημα που του αποδίδουμε. [Οι πηγές στις οποίες βασίστηκε αυτό το άρθρο προέρχονται από την Chaya Meier Herr, διευθύντρια της Συλλογής Edelstein για την Ιστορία των Επιστημών και στον Δρ. Zvi Leshem, διευθυντή της Συλλογής Gershom Scholem στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Ισραήλ] Σ.τ.Μ. : Βλέπε επίσης Το Αστέρι του Δαυίδ: Κάτι περισσότερο από ένα Σύμβολο του Εβραϊκού Λαού ή της Δίωξης από τους Ναζί (μτφ Israel & Diaspora Stories)

https://israelstories.wixsite.com/mysite/amp/star-of-david-story