Πασχαλίτσα... δολοφόνος

Την έφεραν από την Ασία στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ως «φυσικό εντομοκτόνο», αλλά η πασχαλίτσα Harmonia axyridis αποδείχτηκε πραγματικό... φονικό όπλο. Τα σωματικά της υγρά περιέχουν ένα τοξικό παράσιτο που εξοντώνει μαζικά τις τοπικές πασχαλίτσες και άλλα είδη εντόμων.

Μηχανή εξόντωσης

Την H. axyridis επέλεξαν οι ειδικοί για να καταπολεμήσει τις αφίδες, τις λεγόμενες «ψείρες» των φυτών. Αρχικά αυτές οι ασιατικές πασχαλίτσες χρησιμοποιούνταν σε ελεγχόμενο περιβάλλον αλλά κάποια στιγμή κατάφεραν να ξεφύγουν και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετανάστευσαν σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής όπου και κυριάρχησαν εύκολα απέναντι στα τοπικά είδη.

Σύμφωνα με γερμανούς ερευνητές οι πασχαλίτσες H. axyridis κατάφεραν να επιβληθούν εξοντώνοντας τις τοπικές πασχαλίτσες και άλλα είδη εντόμων που δεν διέθεταν κάποιους αμυντικούς μηχανισμούς απέναντι στο άγνωστο μέχρι πρόσφατα για αυτά τα είδη παράσιτο. Μάλιστα η H. axyridis μπορεί να προκαλέσει ισχυρές αλλεργικές αντιδράσεις και στον...άνθρωπο.

Το βιολογικό «υπερόπλο»

Ερευνητές του Τμήματος Χημικής Οικολογίας του Ινστιτούτου Max Planck διαπίστωσαν ότι η H. axyridis διαθέτει ένα πραγματικά πανίσχυρο ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο αποτελεί το κλειδί για την κυριαρχία της απέναντι σε άλλα έντομα.

Στα υγρά του σώματός της υπάρχει ένα ισχυρό αντιβιοτικό συστατικό (η χαρμονίνη) καθώς επίσης και αντιμικροβιακά πεπτίδια. Όλα αυτά στην ουσία δημιουργούν μια ομπρέλα προστασίας ενάντια στα παθογόνα που πιθανώς να αντιμετωπίσει στις νέες περιοχές που πηγαίνει να εγκατασταθεί - πρόκειται για παθογόνους μικροοργανισμούς στους οποίους είναι ευάλωτα ακόμη και τοπικά είδη αυτών των περιοχών.

Στη φαρέτρα της όμως η H. axyridis διαθέτει και ένα άλλο όπλο, μια οικογένεια τοξικών μυκήτων που ονομάζονται μικροσπορίδια. «Καταφέρνουν να κρατούν αυτούς τους μύκητες ανενεργούς όταν βρίσκονται μέσα στο αίμα τους και ακόμη και δεν μπορούμε να κατανοήσουμε πώς το καταφέρνουν αυτό. Όταν όμως κάνουν την εμφάνισή τους άλλα έντομα που προσπαθούν να επιτεθούν στα αβγά ή στις προνύμφες της H. axyridis, οι μύκητες ενεργοποιούνται και εξοντώνουν τους εχθρούς» αναφέρει καθηγητής Χέικο Βόγκελ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η H. axyridis έχει τεράστιο πλεονέκτημα σε σχέση με τα άλλα είδη πασχαλίτσας και εκτιμούν ότι θα επικρατήσει στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη. «Δεν βλέπω με ποιον τρόπο θα εμποδιστεί η δράση της, είναι άλλωστε πολύ αργά για γίνει κάτι κατά τη γνώμη μου» τονίζει ο Βόγκελ. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

(Το Βήμα-Science)